Een paar uur geleden heb ik mijn keuze voor de ‘Top 2000’ van Radio 2 doorgestuurd. Nu zult u zeggen ‘Leuk, wat moet ik daarmee?’ Helemaal niets natuurlijk, het is dan ook niet van enig belang, of misschien toch wel?
Ik weet niet of de bedenkers van het programma dit voor ogen hadden, maar voor de meeste luisteraars en inzenders van hun keuzelijst is het een reis door het verleden.
Iedereen kent het fenomeen van flitsen van herinneringen bij een geur, lichtval of geluid.
Ook weten hele volksstammen precies waar ze waren toen Kennedy vermoord werd, de Twin Towers te gronde gingen en de eerste mens een stap op de maan zette. Blijkbaar slaan onze hersenen een combinatie van feiten of waarnemingen van verschillende zintuigen makkelijker op.
Een voorbeeld? De geur van bepaalde bloemen (reuk) en dat mooie gezichtje (ogen) van je toenmalige geliefde. Stel, je staat naast je vrouw op de markt, ruikt die bloemengeur en… ja hoor, daar verschijnt dat mooie plaatje op je netvlies. En dit terwijl je haar een paar seconden geleden met geen mogelijkheid voor de geest zou hebben kunnen halen. ‘Wat sta je te staren?‘, vraagt je vrouw verbaasd. ’Ach, ik dacht even aan gelukkiger tijden’, zou je kunnen antwoorden. Verdere uitleg geven is overigens niet aan te raden, dit in verband met de eventuele hoogte van de alimentatie. Maar dit terzijde.
En als ik een slecht humeur heb, wat gelukkig bijna nooit voorkomt, smeer ik gewoon wat Piz Buin op mijn huid. Die geur doet me direct denken aan witte hellingen, ski’s, die door de knisperende sneeuw snijden, en gezellige après-ski’s in de kroeg. Weg, slecht humeur. Voor de zekerheid heb ik altijd een tubetje in huis; je weet maar nooit wanneer de blues toeslaat.
Bij mij – en bij de meeste mensen, denk ik – is dit zeker ook het geval met muziek. Ik weet bijvoorbeeld nog precies waar ik ‘Whiter shade of pale’ van Procal Harum voor het eerst hoorde. Voor de radio bij een vriend, zwaar onder de indruk van deze klanken. Ook ‘I am a rock’ van Simon and Garfunkel heb ik, liggend voor de radio, in het schemerdonker voor het eerst gehoord om nooit meer de sensatie van dat moment te vergeten.
Een tekstregel van een door iedereen vergeten lied en uitvoerende zanger is nog steeds in mijn hoofd aanwezig: ‘Wouldn’t you like to know, I love you, Jump on a plane and take a ride, come on, before I forget you’. Dat dit natuurlijk helemaal niets te maken heeft met de nogal saaie tekst, maar des te meer met de associatie dat het liedje oproept: een mooi en lief meisje, komende uit het verre Limburg, mag duidelijk zijn.
Bij het nummer van de Tee Set ‘She likes weeds’ heb ik mijn vrouw voor de eerste maal ten dans gevraagd. Gezien de tekst had ik beter moeten weten. Ik plaag haar hier wel eens mee, maar vergeten zijn we het niet. Muziek kan je helaas ook terugbrengen naar minder prettige gebeurtenissen, zoals begrafenissen. De gedraaide nummers bij die plechtigheden klinken nooit meer zo onbevangen; het is daarna, bijna altijd, een beetje negatief geladen. Gelukkig heb ik in die gevallen mijn Piz Buin bij de hand.
Bij sommige muziekgenres en niet specifiek één nummer, komt een bepaalde periode uit het verleden boven drijven. Neem nu Madonna: daarbij denk ik gegarandeerd aan mijn dochter, die al dansend en playbackend door de kamer huppelt. En bij de ‘depri’-muziek van The Doors, zie ik steevast mijn zoon met lange haren voor me. Even voor de goede orde en duidelijkheid: mijn zoon was niet depri, hoor, maar wij werden het soms wel (snel, waar is mijn Piz Buin?).
Ik kan nog wel even doorgaan: ‘When the rain comes’ van The Beatles staat voor mijn eerste vakantie met de brommer. ‘One more night’ van Phil Collins staat voor zomervakanties naar Zuid Frankrijk, ‘It’s like that’ van Run DMC voor een wintersportvakantie met vrienden, die dit nummer gedurende de gehele terugreis aan een stuk door speelden. Mijn hemel, wat een gekkenhuis was dat.
‘De eenzame fietser’ en zeker één nummer van de LP ‘De Reiziger’ van Boudewijn de Groot is voor mij gekoppeld aan de drie delen van ‘In de ban van de ring’. Waarom? Omdat, toen die plaat uitkwam ergens begin jaren zeventig, ik voor de eerste – en zeker niet de laatste – keer die trilogie aan het lezen was.
Na het invoeren van mijn favorieten voor de Top 2000, zag ik tot mijn verbazing slechts één van de hierboven genoemde nummers staan. Het voelde een beetje als verraad.
Ach, zo’n lijstje is eigenlijk kiezen tussen 2000 goeie nummers. Is weer eens wat anders dan kiezen tussen twee kwaden. Ik verheug me nu al op de uitzending.
‘Music was my first love and it will be my last’. Daar is wat mij betreft geen letter van gelogen.